Hướng Dẫn Chơi Tứ Sắc

 Tổng Quát

Tứ Sắc (Bốn Màu) là trò chơi phổ biến ở miền trung và nam Việt Nam. Mục đích chơi là sắp xếp tay bài thành những nhóm bài hợp lệ bằng cách ăn quân mới vào trong tay bài và thải rác trong tay bài ra. Bài này được chơi phổ biến ở Trung Quốc, với tên là Si Se Pai (cũng có nghĩa là Bốn Màu tiếng Trung Quốc).

Tứ Sắc là một trò chơi dễ về nguyên tắc, nhưng hơi khó để chơi một cách chuyên nghiệp vì có nhiều luật lệ ràng buộc những gì phải chơi và những gì không được chơi trong ván bài. Tứ Sắc là trò chơi hay, cần nhiều may mắn, nhưng cũng là trò chơi cần kỹ thuật. Nếu bạn có bài tốt, bạn có thể thắng dễ dàng, nhưng nếu bạn chơi giỏi, bạn có thể đoán được bài người khác và có nhiều cơ hội thắng hơn.

Bộ Bài Tứ Sắc

Bộ bài Tứ Sắc có 28 lá bài khác nhau. Mỗi lá có màu đỏ, vàng, xanh, hay trắng, và có cấp bậc Tướng, Sĩ, Tượng, Xe, Pháo, Mã, hay Chuột. Những cấp bậc này cũng như cách ghi giống như trong cờ tướng. Mỗi lá bài có 4 con, và bộ bài có tổng cộng 112 lá. Chú ý rằng cách ghi tên quân bài của Tướng, Tượng, và Chuột của quân đỏ và vàng khác với cách ghi tên của những quân đó trong lá bài xanh và trắng – cũng giống sự phân biệt tương tự trong cờ tướng.

Nhóm Bài Tứ Sắc

Sau đây là những nhóm bài hợp lệ:

• Một con tướng
• Một đôi gồm 2 lá bài giống nhau về màu và cấp bậc
• Một bộ ba gồm 3 lá bài giống nhau về màu và cấp bậc
• Một bộ bốn gồm 4 lá bài giống nhau về màu và cấp bậc
• Một bộ ba lá tướng sỉ tượng cùng màu
• Một bộ ba lá xe pháo mã cùng màu
• Một bộ ba hay bốn lá chuột khác màu

Trong quá trình chơi, mỗi người chơi có 20 lá bài, và đôi khi ăn thêm lá bài thứ 21. Những lá bài được chia thành 2 phần, một phần công cộng đuợc lật ra cho mọi người biết, và phần cá nhân là phần giữ trên tay và chỉ có người chơi thấy. Phần công cộng luôn gồm không hay nhiều nhóm Tứ Sắc, trong khi phần cá nhân có thể có 1 vài lá bài không nằm trong nhóm Tứ Sắc nào. Những con bài đó gọi là rác, và người chơi cần tìm cách vứt bỏ chúng đi.

Một vài nhóm bài có tên đặc biệt. Nhóm 4 con giống nhau trong bài khi mới bốc lên gọi là 1 cái Quàn. Người có Quàn cần lật Quàn ra cho mọi người biết. Nhóm 3 con giống nhau gọi là một cái Khạp. Người chơi cần cho những người khác số lượng nhóm Khạp mình có trên tay. Số lượng này được đánh dấu bằng những đốm vuông nhỏ trên màn hình. Nếu có người đánh 1 con rác trúng vào Khạp, người giữ Khạp có thể ăn nó, và tạo thành một nhóm 4 con giống nhau gọi là một cái Khui. Quàn, Khạp, và Khui có ý nghĩa riêng khi tính điểm thắng thua ở cuối mỗi ván chơi.

Playing Tu Sac

Từ 2 đến 4 người có thể chơi bài Tứ Sắc, và số người tốt nhất để chơi là 4 người. Mỗi người được chia cho 20 lá bài, ngoại trừ người đi cái có 21 lá. Những lá bài còn lại, gọi là bài trong nọc, được để giữa bàn.

Ván bài bắt đầu với người đi cái vứt đi một lá rác. Lá rác này được đưa cho nhà kế tiếp, và được gọi là lá bài tỳ. Người tiếp này có thể ăn lá bài tỳ bằng cách dùng 1, 2, hay 3 lá bài của mình và tạo thành 1 nhóm bài hợp lệ với lá bài tỳ. Nếu không ăn được, người này có thể bột một lá bài mới, và lá bài mới này trở thành lá bài tỳ, và người chơi lại có thêm 1 cơ hội nữa để ăn bài. Nếu vẫn không ăn được, người này bị mất quận chơi, và ván bài tiếp diễn với phiên của người kế tiếp nữa. Nếu lá bài tỳ được ăn, người ăn lá bài tỳ có thể vứt 1 lá rác trong tay ra. Lá rác này trở thành lá bài tỳ, và ván chơi tiếp tục với người kế tiếp nữa.

Có nhiều trường hợp lá bài tỳ bị ăn bởi nhà không có quận. Trong những trường hợp này, quận chơi được chuyển đến nhà ăn lá bài tỳ, và ván chơi tiếp diển từ người đó. Những trường hợp này sẽ được nói thêm trong mục kế tiếp.

Mục đích của người chơi trong một ván bài Tứ Sắc là làm cho bài của hết rác bằng cách tạo những nhóm bài hợp lệ dùng những quân rác trên tay và con bài tỳ, hay vức đi những con rác sau khi ăn bài tỳ. Người đầu tiên tròn bài sau khi ăn con bài tỳ là người thắng. Trong trường hợp không người nào thắng và chỉ có 7 lá bài còn lại trong nọc, ván bài được cho là huề.

Những Luật Ăn Quân Đặc biệt

Có một vài luật ràng buộc về chuyên ăn quân và thả rác khi chơi Tứ Sắc. Đây là những luật lệ này, theo thứ tự ưu tiên. Khi có nhiều luật cùng có thể được dùng, luật trước sẽ được ưu tiên dùng, và những luật kia không có giá trị.

1. Ưu tiên cho người thắng: Nếu 1 người có thể ăn lá bài tỳ để làm bài mình tròn, ngay khi người đó không có quận, người đó được phép ăn lá bài tỳ và thắng.
2. Ưu tiên cho Khạp: Khạp không thể bị phá. Những lá bài trong Khạp không thể dùng để chung với những lá bài khác để tạo thành nhóm. Khi lá bài tỳ trùng với lá bài trong Khạp, người có Khạp phải ăn lá bài tỳ để tạo thành Khui và giành lấy quận chơi.
3. Bắt buộc không thêm rác Khi 1 người vứt 1 lá bài đi, số lượng rác trong tay người đó phải giảm, và như vậy lá bài vức phải là lá bài rác trên tay người đó. Khi 1 người ăn 1 lá bài, số lượng rác trên tay người đó không được tăng lên.
4. Ưu tiên cho đôi: Nếu 1 người có 1 đôi, và lá bài tỳ trùng với đôi đó, nếu người đó không có quận, người đó phải ăn lá bài tỳ để tạo thành một bộ ba con giống nhau và lấy quận.

Có 2 trường hợp ngoại lệ về ưu tiên cho đôi. Thứ nhất, luật này không thể dùng để ăn lá bài tỳ nếu lá bài này là lá tướng. Thứ hai, nếu một người có đúng 2 con rác, và 2 con rác này là 2 con chuột khác màu, hay 1 xe 1 pháo, hay 1 xe 1 mã, hay 1 pháo 1 mã, người này không thể ăn đôị

Luật Đền

Để bảo đảm công bằng cho mọi người, mỗi người chơi đều phải đánh đúng, đánh làm sao để mình có nhiều cơ hội giảm rác hay tới nhất. Nếu một người phá bài của mình (và cùng một lúc, bị cho là phá bài người khác), người đó có thể bị phạt.

Khi vứt rác sau khi ăn con bài tỳ, người chơi phải vức con rác xấu nhất mình có trong tay, tính với những con gì mình có thể bốc trong vòng tới. Nếu một người không đánh lá rác xấu nhất, và có người tới với lá bài vứt ra, người đó sẽ bị phạt, chung tiền thay cho những người thua khác.

Việc quyết định lá bài nào là xấu nhất không phải là đơn giản, nhất là khi bạn là người mới tập chơi.

Tính Toán Điểm Thắng

Khi một người tròn bài và thắng, tất cả những người thua phải chung cho người thắng một số tiền dựa trên những nhóm bài trên tay người thắng. Quàn, Khui, và Khạp được tính 8, 6, và 3 lệnh. Nhóm 4 con chốt khác màu được tính 2 lệnh, đôi 0 lệnh, và những nhóm khác 1 lệnh.

Mỗi người chơi phải trả (3 + số_lệnh) + 10 cho người thắng một cách thông thường, và nếu người thắng có Quàn hay Khui, số tiền trả sẽ là (3 + số_lệnh)*2 + 10.

Những người thua được nhận tiền từ những người khác (kể cả nhà cái) nếu họ có Quan, Khui, hay Khap. Người thắng chỉ trả tiền cho Quan hay Khui, và những người kia phải trả cho Quang Khui, và Khạp.

Những Điều Cân Nhắc Thêm

Nếu bạn muốn chơi an toàn và không bao giờ bị phạt, bạn luôn có thể vứt đi con bài xấu nhất theo như yêu cầu của luật chơi. Tuy nhiên, làm như vậy bạn có thể cho người khác đoán được bài của bạn, hay cho phép người dưới tay của bạn chạy rác một cách dễ dàng. Để chơi Tứ Sắc hay, bạn cần biết khi nào thì đánh lá bài gì, ngay cả khi bạn có thể bị đền khi đánh lá bài đó.